4857 sayılı İş Kanunu, İşverenler tarafından işçisine vermesi gereken ücretli izinlerini açıklamıştır. Bu ücretli izinleri tablo halinde derleyerek kısaca ifade etmeye çalıştık.
Özel sektörler zaten bu izinlere aşina iken 2018 yılına kadar bazı kamu kurumlarının bu Kanun ile çok işleri olmazdı. Ancak 696 sayılı KHK ile personel çalıştırmaya yönelik hizmet alan kurumlardaki bu kişiler kadrolu işçi statüsü kazanınca neredeyse tüm kamu kurumlarının hayatına girdi.
| İzin Türü | Kanuni Dayanağı
(4857 sayılı İş Kanunu) |
İzin İçin Gerekli Şart | Süresi* |
| Yıllık Ücretli İzin | 53. MADDE | Hizmet Süresi; 1 yıldan 5 yıla kadar (5 yıl dahil) olanlara | 14 gün |
| Hizmet Süresi; 5 yıldan fazla 15 yıldan az olanlara | 20 gün | ||
| Hizmet Süresi; 15 yıl (dahil) ve daha fazla olanlara | 26 gün | ||
| Evlat Edinme İzni | EK 2. MADDE | İşçinin evlat edinmesi halinde | 3 gün |
| Evlilik İzni | EK 2. MADDE | İşçinin evlenmesi halinde | 3 gün |
| Ölüm İzni | EK 2. MADDE | Anne veya babasının, eşinin, kardeşinin, çocuğunun ölümü halinde | 3 gün |
| Doğum (Babalık) İzni | EK 2. MADDE | İşçinin eşinin doğum yapması halinde | 5 gün |
| Engelli Çocuk İzni | EK 2. MADDE | İşçinin en az %70 oranında engelli veya süreğen hastalığı olan çocuğunun tedavisinde, hastalık raporuna dayalı olarak ve çalışan eşlerden sadece biri tarafından kullanılması kaydıyla | 10 güne kadar |
| Yeni İş Arama İzni | 27. MADDE | İhbar süreleri içinde (talebe gerek kalmaksızın) işçiye yeni bir iş bulması için iş saatleri içinde (işçinin tercihine göre) günlük veya toptan izin verilir | En az günde 2 saat |
| Süt İzni | 74. MADDE | Kadın işçiye bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için fiili çalışma günü içerisinde verilir | Günde toplam 1,5 saat |
| Gebe Çalışan Muayene İzni | 74. MADDE | Gebe çalışanlara gebelikleri süresince, periyodik kontrolleri için ücretli izin verilir | Periyodik kontrolleri süresince |
*Toplu İş Sözleşmesi varsa bu süreler işyerlerine göre farklılık gösterebilir.
[kanews-read-more]
Yeni iş arama izni
Madde 27- Bildirim süreleri içinde işveren, işçiye yeni bir iş bulması için gerekli olan iş arama iznini iş saatleri içinde ve ücret kesintisi yapmadan vermeye mecburdur. İş arama izninin süresi günde iki saatten az olamaz ve işçi isterse iş arama izin saatlerini birleştirerek toplu kullanabilir. Ancak iş arama iznini toplu kullanmak isteyen işçi, bunu işten ayrılacağı günden evvelki günlere rastlatmak ve bu durumu işverene bildirmek zorundadır.
İşveren yeni iş arama iznini vermez veya eksik kullandırırsa o süreye ilişkin ücret işçiye ödenir.
İşveren, iş arama izni esnasında işçiyi çalıştırır ise işçinin izin kullanarak bir çalışma karşılığı olmaksızın alacağı ücrete ilaveten, çalıştırdığı sürenin ücretini yüzde yüz zamlı öder.
Yıllık ücretli izin hakkı ve izin süreleri
Madde 53 – İşyerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az bir yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin verilir.
Yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemez.
Niteliklerinden ötürü bir yıldan az süren mevsimlik veya kampanya işlerinde çalışanlara bu Kanunun yıllık ücretli izinlere ilişkin hükümleri uygulanmaz.
İşçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi, hizmet süresi;
a) Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara ondört günden,
b) Beş yıldan fazla onbeş yıldan az olanlara yirmi günden,
c) Onbeş yıl (dahil) ve daha fazla olanlara yirmialtı günden,
Az olamaz. (Ek cümle: 10/9/2014-6552/5 md.) Yer altı işlerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izin süreleri dörder gün arttırılarak uygulanır.
Ancak onsekiz ve daha küçük yaştaki işçilerle elli ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi yirmi günden az olamaz.
Yıllık izin süreleri iş sözleşmeleri ve toplu iş sözleşmeleri ile artırılabilir.
Mazeret izni
Ek Madde 2 –
İşçiye; evlenmesi veya evlat edinmesi ya da ana veya babasının, eşinin, kardeşinin, çocuğunun ölümü hâlinde üç gün, eşinin doğum yapması hâlinde ise beş gün ücretli izin verilir.
İşçilerin en az yüzde yetmiş oranında engelli veya süreğen hastalığı olan çocuğunun tedavisinde, hastalık raporuna dayalı olarak ve çalışan ebeveynden sadece biri tarafından kullanılması kaydıyla, bir yıl içinde toptan veya bölümler hâlinde on güne kadar ücretli izin verilir.
[/kanews-read-more]